NỘI VÀ HOA BƯỞI

Thứ sáu - 28/02/2020 21:51

Tản văn của Phan Đức Lộc

Dù không đợi nhưng cứ mỗi độ tháng Ba, trong tiếng chim ca pha điệu buồn của nắng, lại thấy đâu đây mùa hoa bưởi đang về... Bên giếng khơi nhà tôi có một cây bưởi già đã mấy năm liền không đậu quả. Mà giống bưởi ấy có trầy trật đơm quả thì múi cũng chua chua, chan chát khó ăn. Có lần cha tôi định chặt bỏ thì nội tôi ngăn lại, bảo cứ để nó như vậy cho mát mẻ sân vời, cổng ngõ. Nhờ thế mà khi mùa Xuân sắp nói lời ly biệt, hoa bưởi lại ngạt ngào nở trắng một góc nhỏ bình yên. Hương bưởi nồng say như mê dụ ong bướm tìm về sum họp. Nhiều lần giúp nội múc nước gội đầu, chính tôi cũng bị thứ hương hoa ngào ngạt ấy thôi miên, mê hoặc…
Sau này, vào một trưa ngồi nhổ tóc sâu cho nội dưới vòm bưởi trắng mềm, tôi mới hiểu rõ hơn cái nguyên nhân sâu xa người ngăn việc bố chặt cây bưởi. Nội kể, cây bưởi này được đem về từ chiến trường bão đạn, mưa bom, khi người còn là một cô gái thanh niên xung phong chống Mỹ. Nó là giống bưởi rừng thuần chủng, nên chẳng thơm thảo, ngọt ngào như giống bưởi đào, bưởi lai nhà hàng xóm. Mỗi lần nhìn thấy cây bưởi cọc rễ, nội lại nhớ về những đồng đội ngày xưa, nhớ về quãng thời gian đong đầy kỉ niệm…
Nội lật lại từng trang quá khứ. Nơi đó, những cánh rừng mùa xuân hoa bưởi trắng bồng bềnh. Chiều chiều, mấy chị em trong tiểu đội của nội thường trốn đơn vị đi hái hoa bưởi về may túi thơm. Có hôm bị phạt mà vẫn cười khúc khích. Một buổi sớm, Mỹ bất ngờ thả bom B52, khu rừng bị san bằng trong chớp nhoáng. Tỉnh dậy, thấy xung quanh xộc lên mùi tanh của máu, mùi găn gắt của khói bom, nội cố gào to nhưng chẳng ai đáp lại. Chân bị thương nặng, nội đành nằm bất lực trên đống đổ nát ngổn ngang cho đến khi đồng đội tìm thấy...
phanducloc2

Suốt bốn mươi năm có lẻ, cây bưởi này đã cất giùm nội những ký ức của một thời tuổi trẻ nhuốm màu khói súng. Chiến tranh mang hình dáng chiếc lưỡi hái tử thần. Nhiều đồng đội thân thiết của nội đã mãi mãi gửi lại tuổi thanh xuân đẹp đẽ như bông bưởi đầu mùa nơi biên thùy xa xôi, khốc liệt. Phải chăng vì thế mà bao lần tôi bắt gặp đôi mắt ngân ngấn nước của nội khi người lặng ngắm những chùm hoa bưởi trắng tinh khôi? Phải chăng vì thế mà nội luôn coi cây bưởi như một thành viên trong đại gia đình?
Những khi hoa bưởi rụng rơi, nội lại lặng lẽ dưới gốc nhặt hoa cho vào chiếc nón mê rồi đem cất bên một góc giường. Hoa bưởi làm cho căn nhà nhỏ thêm thơm tho và thoáng đãng hơn. Về đêm, nhờ hương bưởi mà cũng ít đi tiếng vo ve của muỗi. Tôi rất thích những đêm được nằm bên nội, hít hà hương bưởi thơm nồng rịn trên gối, trên tóc, trên tấm áo bà ba bạc màu của người rồi ngủ quên lúc nào không hay biết. Tỉnh dậy sau một đêm dài mộng mị, những nghĩ suy chợt trở nên nhẹ nhàng và khoáng đạt biết bao…
Nhớ những ngày tôi bị ốm, nội lại lom khom dưới chái bếp nấu nước hoa bưởi cho tôi tắm. Thứ nước màu mật non sóng sánh, đậm mùi. Giội những gáo nước bưởi ấm áp, say nồng từ đầu đến chân, bỗng thấy tâm hồn mình trong trẻo và thanh khiết đến lạ. Nội luồn tay vào tóc tôi khẽ gài gại nhịp nhàng, tinh dầu bưởi thấm đều trong từng kẽ tóc nhung huyền rồi từ từ mơn man khắp thịt da, mịn màng, mềm mại. Riết thành quen, mấy ngày sau đó, dù đã hết ốm, nhưng tôi vẫn nũng nịu vòi nội nấu nước hoa bưởi để tắm.
Mùa xuân sắp kết thúc, vườn bưởi nhà hàng xóm đã tàn cánh hoa, chuẩn bị ra quả thì cây bưởi này thật lạ, nó chỉ rụng hết lá, còn hoa thì mỗi lúc một trắng rộ hơn, bất chấp thời tiết. Như thể nó cố nán lại để ngóng mong một điều gì đó. Thế rồi, sau trận gió chuyển mùa ào ạt, cả vòm hoa ràn rạt rơi đầy. Vài bông hoa buồn vẫn kiên cường bám trụ trên cây. Chúng đau khổ đến mức không đủ sức để tỏa ngát hương thơm lần cuối. Những cánh hoa mòn mỏi héo quắt lại, chuyện màu nâu nhạt rồi cũng hóa thành cát bụi nơi đâu...
Biết bao mùa hoa bưởi đã đi qua. Tóc nội bạc phơ, cây bưởi tàn mùa. Đời hoa tuần hoàn, đời người tuôn chảy. Thấy mủi lòng thương nội tôi lắm lắm. Mong những mùa hoa bưởi đừng sang nhanh. Mỗi mùa hoa bưởi giăng trắng giếng khơi là thêm một lần vết thương trong tim nội tôi nhói lên nhức buốt. Những mùa hoa mang về hoài niệm, mang những dáng hình nhung nhớ xa xăm… Cha tính chặt cây bưởi đâu phải vì nó không đậu quả mấy năm liền, mà bởi cha chẳng cầm nổi lòng khi lén nhìn nội ôm cánh hoa và khóc...
Lập nghiệp xa quê, tôi không còn được tắm trong nước bưởi ấm thơm ngày xưa của nội nữa. Những lần xui xẻo dùng trúng dầu gội, sữa tắm rởm, đầu tóc ngứa ngáy, da dẻ nổi mẩn tấy, mẩn đỏ khắp người mới thấy trân quý nhường nào thứ nước bưởi nội nấu màu mật non nồng nã đã gội sạch bao nỗi niềm của một thời tuổi dại. Mùa xuân ra đi. Mùa xuân trở lại. Giá mà vết thương lòng nội cũng hồi sinh như cây cỏ mùa xuân. Bây giờ, chắc hẳn cây bưởi già bên giếng đang mùa đơm nụ, đang đợi chờ một ánh mắt đơn côi? Hoa bưởi ơi, đừng rơi...
Năm này sang năm khác, cây bưởi già vẫn không đậu quả. Có lẽ, cũng như trái tim ngổn ngang vết sẹo của nội, một nỗi đau âm thầm nào đó đã làm những cánh hoa trắng khô héo, rã rời khi đất trời chưa kịp hết mùa xuân...